Üzüm üreticisinde hayal kırıklığı

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın dün Manisa’da 9 numara üzüme 4 TL taban fiyat vereceklerini ve üzümlerin TMO kanalı ile alınacağını açıklaması, üzüm üreticilerinde hayal kırıklığına neden oldu. Üreticiler beklentilerinin en az 5 TL olduğunu belirterek, 4 TL’lik rakamın maliyetleri anca karşıladığını dile getirdi.

Manisalı üzüm üreticileri TARİŞ’in fiyat açıklamasını beklerken dün Manisa’da gerçekleştirilen kuru üzüm rekolte açıklama töreninde konuşan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın 9 numara üzüme 4 TL taban fiyat ve üzümlerin TMO tarafından alınacağını açıklaması üreticilerde hayal kırıklığına neden oldu. En az 5 TL fiyat bekleyen üreticiler, maliyetlerin 3,5-4 TL arasında değiştiğini söylediler.

Bir yıllık ürünlerini Manisa’da TARİŞ depolarına getiren ve tek işinin bağcılık olduğunu belirten Evrenoslu üzüm üreticisi İsmail Ünalan, “3,5-3,6 lira kendi emeğimiz hariç üzümün maliyeti. Hesap uzmanlarını getirsinler, hesap uzmanlarına hesaplatsınlar. Kendi yevmiyemizi de koyarsak bir asgari ücret bize kalmıyor. 40-50 dönüm bağın içinde makinelerimizle, düzenimizle, ailemizle çalışarak bir asgari ücret kalmıyor. 9 numara üzüme 4 lira deniyor. 9 numara üzüm bu sene çok nadir kişilerde çıkar, kırlardaki bağlarda çıkar. Ovanın bağlarında çıkmaz, çünkü kalıntı nedeniyle atılan ilaçlar yetersiz kaldı. Kuvvetli dalları kapatan bağlarda salkım güvesi diye bir hastalığımız var. Ne kadar yaprak yolsak, açsak da o hastalık geldi. Bölgesel olarak gelen bir hastalık o. Yandaki komşudan diğer taraftan gelen bir hastalık. 9 numara üzümü herkes çıkaramaz. Tel sergisi olacak, beton sergisi olacak, asgari 4 lira deseydi fena değildi ama 9 numara üzüm 4 lira dediği zaman zaten üzümde en kalitelisi 12 numaradır. TARİŞ’in kurulduğu günden bugüne 12 numara üzüm çıkaran olmamıştır. Bizim beklentimiz 5 liraydı. 9 numara üzüme 5 lira deseydi 8 numara üzüm 4 lira olurdu, 8,5 numara 4,5 lira olurdu, 9’un üzeri de 5,5 liranın üzerinde olurdu ve çiftçi para kazanırdı. İnanın bankalardan kurtulamıyoruz, tarım kredilerden kurtulamıyoruz. Böyle bir şey olmaz. Salkım güvesi en kaliteli üzümü bozuyor. 1,5 kiloluk bir salkımda iki taneyi bozduysa o ürün düşüyor 7, 7.5 numaraya. Sergide tane tane ayıklayamıyorsunuz, işçi salkıma bakıp seriyor. Eğer salkımın dörtte biri veya dörtte ikisi bozuksa onu ayırıyoruz zaten ama salkımın göbeğinde bir tane varsa 15 günde kalsa güneşte yanındakileri de bozuyor ve üzümde kaliteyi düşürüyor" dedi.

“Çiftçi için büyük sıkıntı ve hayal kırıklığı”

Açıklanan fiyatı çok düşük bulduğunu belirten Alaşehir’in Ilgın Mahallesi’nden üretici Yüksel Akgün, “Çok düşük, en azından 4,5 lira olması gerekiyordu çiftçiyi kurtarabilmesi için. Beklentilerimizi karşılamadı. Biz 5 lira bekliyorduk ama 4,5 lira da olsaydı bizi bir nebze kurtarabilirdi. Bizim bölgemizdeki üzümün aşağı yukarı yüzde 70’i 9 numaranın üzerine çıkmaz. Altına düşer o da yağmur olursa, hastalık olursa. Zaten bu sene havalar da güzel gitti. 9 numara, sonra 10 numara gelir, 11 numara ise çok sürpriz olur. Ekseriyet 9 numara olduğu için zaten taban fiyat koydular. Kurtaran üzümler 9 numara üzümler. 10 numara nadiren olur. Üzümün maliyeti şuanda bize hesaplamama göre 3,5 lira, bunun içinde kendi işçiliğimiz yok. Kendi işçiliğimizi de koyarsak maliyet 4 lira oluyor. 4,5 lira olsaydı bir nebze su serperdi. 2015 yılında 6 liraydı 9 numara üzüm. Üzerinden 2 yıl geçti, 4 liraya çektiler. 2 lira birden aşağıya çektiler. Çiftçi için büyük sıkıntı ve hayal kırıklığı” diye konuştu.

“Üzüm üreticileri çok zor durumda”

Açıklanan fiyatın çok düşük olduğunu dile getiren Alaşehir’in Kasaplı Mahallesi’nden üretici Mete Üründü ise şunları söyledi:

“Açıklanan fiyat çok düşük. Bize maliyeti 4 lira, 4,25 gibi bir maliyeti var. En basitinden kendimden örnek verecek olursam biz bütün işimizi dışarıdan yaptırmak zorunda kalıyoruz. 4 lira gibi bize maliyeti var. 4 liraya satabilirsek anca kafa kafaya gelmiş olacak. Nasıl kazanacağız? Devletimizin çiftçiyi desteklemesini istiyoruz. Buradan milletvekillerimize, Başbakanımıza, Cumhurbaşkanımıza sesleniyorum, lütfen çiftçimizi biraz daha destekleyin. Gerçekten çiftçimiz, özellikle üzüm üreticileri çok zor durumda.”